Bezpieczeństwo przeciwpożarowe jest niezwykle ważne i stanowi istotny element zarządzania każdym obiektem.
Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego przekłada przepisy na jasne, praktyczne procedury – od alarmowania i ewakuacji, przez zasady prowadzenia prac niebezpiecznych pożarowo, po przypisanie ról i odpowiedzialności.
To narzędzie codziennego działania, które porządkuje informacje o infrastrukturze, ułatwia komunikację w kryzysie i pomaga podejmować szybkie, właściwe decyzje, chroniąc życie, zdrowie i mienie.
Kiedy wymagana jest instrukcja bezpieczeństwa
pożarowego?
Obowiązek posiadania instrukcji wynika z przeznaczenia, wielkości oraz charakteru zagrożeń występujących w obiekcie.
Dokument jest potrzebny w budynkach użyteczności publicznej oraz zamieszkania zbiorowego, a także w obiektach produkcyjnych, czy magazynowych, w których może pojawić się strefa zagrożenia wybuchem.
Znaczenie mają również progi geometryczne – jeśli kubatura brutto przekracza 1000 m3, a w budynkach inwentarskich 1500 m3, występuje obowiązek sporządzenia instrukcji.
Równie istotna jest skala stref pożarowych i ich obciążenie ogniowe – gdy powierzchnia strefy pożarowej lub łączna powierzchnia stref w obiekcie przekracza 1000 m2, a gęstość obciążenia ogniowego przekracza 500 MJ/m2, instrukcja jest wymagana.
Trzeba pamiętać, że ustawodawca pozostawił przestrzeń do decyzji organom Państwowej Straży Pożarnej.
Komendant Miejski lub Powiatowy PSP może zalecić opracowanie instrukcji również w innych, specyficznych obiektach – na przykład tam, gdzie cykl technologiczny, gromadzone materiały czy nietypowa organizacja ruchu osób i pojazdów, istotnie zwiększają prawdopodobieństwo pożaru lub utrudniają ewakuację.
Z drugiej strony istnieją wyłączenia – instrukcja bezpieczeństwa pożarowego nie jest wymagana w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych oraz w obiektach o kubaturze brutto poniżej 1000 m3, o ile nie stanowią one strefy zagrożenia wybuchem.
Aby rozstrzygnąć wątpliwości, warto przeprowadzić audyt ppoż., który precyzyjnie klasyfikuje obiekt, weryfikuje progi i wskazuje ewentualne wyjątki.
Opracowanie instrukcji bezpieczeństwa pożarowego
Przygotowanie instrukcji bezpieczeństwa pożarowego wymaga kwalifikacji oraz doświadczenia. Dokument powinien opracowywać specjalista, który posiada niezbędną wiedzę, i odpowiednie kwalifikacje, który łączy znajomość przepisów z praktycznym oglądem eksploatacji obiektu.
Proces otwiera kompleksowa inwentaryzacja. Na bazie aktualnych rysunków i wizji lokalnej powstaje obraz przestrzeni – rozmieszczenie budynków, przebieg dróg pożarowych, dostępność zewnętrznych i wewnętrznych źródeł wody, lokalizacja hydrantów, stałych i półstałych urządzeń gaśniczych, systemów sygnalizacji pożarowej i dźwiękowych systemów ostrzegawczych.
Ustala się przebieg dróg ewakuacyjnych, liczbę i szerokość wyjść, a także funkcjonowanie oświetlenia awaryjnego i oznakowania. Równolegle ocenia się gęstość obciążenia ogniowego i podział na strefy pożarowe w kontekście składowanych materiałów i procesów.
Drugą częścią jest organizacja działań.
Instrukcja musi jasno przypisać zadania i odpowiedzialności – kto uruchamia alarm, kto prowadzi ewakuację, kto koordynuje kontakt z PSP i odpowiada za odcięcie mediów.
Opisuje się zasady alarmowania i prowadzenia akcji w pierwszej fazie zdarzenia, zanim dotrą służby, wraz z metodami użycia podręcznego sprzętu gaśniczego.
Ważnym segmentem są prace niebezpieczne pod względem pożarowym – takie jak spawanie, czy cięcie termiczne – dla których wprowadza się przejrzystą procedurę zezwoleń, nadzoru i kontroli miejsca pracy po zakończeniu robót.
Integralną częścią instrukcji bezpieczeństwa pożarowego są szkolenia ppoż. – od instruktaży wstępnych i stanowiskowych, po okresowe ćwiczenia praktyczne i testy scenariuszowe, które weryfikują realność zapisów.
WAŻNE: § 6 ust. 3 nakłada obowiązek udostępnienia instrukcji wszystkim użytkownikom obiektu. Powinna być dostępna w miejscu widocznym i znanym pracownikom, a wyciągi z niej – wywieszone w strefach pożarowych i przy urządzeniach ppoż
Klamrą spinającą całość jest utrzymania aktualności – instrukcję należy aktualizować co najmniej raz na dwa lata oraz każdorazowo po zmianach wpływających na warunki ochrony przeciwpożarowej, takich jak remonty, reorganizacja powierzchni, zmiana sposobu użytkowania pomieszczeń czy modernizacja instalacji.
Naturalnym uzupełnieniem są przeglądy ppoż. – ich kalendarz powinien być zsynchronizowany z przeglądem treści instrukcji bezpieczeństwa pożarowego, aby dokument zawsze odzwierciedlał stan faktyczny.
Dobra instrukcja bezpieczeństwa pożarowego porządkuje odpowiedzialności, upraszcza komunikację i skraca czas reakcji w sytuacji krytycznej, dzięki czemu decyzje zapadają szybciej, a działania są spójne.
Jeśli szukasz wsparcia w jej opracowaniu, Kof-Regard kompleksowo przygotowuje i aktualizuje instrukcje bezpieczeństwa pożarowego oraz prowadzi szkolenia i nadzór ppoż., dbając o skuteczność rozwiązań w praktyce.
