Inspekcja Pracy – czemu służy i czego się spodziewać?

Państwowa Inspekcja Pracy jest w stanie bardzo szybko zepsuć dobry humor każdemu przedsiębiorcy, bo nigdy nie wiadomo, jakie będą wyniki kontroli. PIP stoi na straży przestrzegania prawa pracy, bardzo skrupulatnie sprawdza, czy w danej firmie postępuje się zgodnie z odgórnie narzuconymi zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. Nie pominie też kwestii dotyczącej legalności zatrudnienia pracowników. Jeśli przedsiębiorstwo postępuje zgodnie z przepisami i nie ma sobie niczego do zarzucenia, to kontrola z urzędu będzie tylko formalnością i nie trzeba obawiać się żadnych problemów.

Co warto wiedzieć na temat Państwowej Inspekcji Pracy?

Państwową Inspekcję Pracy jako organ zajmujący się nadzorowaniem i kontrolowaniem przestrzegania szeroko pojętego prawa w pracy, interesuje wszystko, co ma jakikolwiek związek z przyjętymi pracownikami, łącznie ze sposobem ich zatrudnienia. Oczywiście uprawnienia kontrolerów są ograniczone, a ich nadrzędnym zadaniem nie jest doszukiwanie się za wszelką cenę jakiś nieprawidłowości w przedsiębiorstwie. Kierują się zawsze przepisami prawa, powołując się na konkretne ustawy dotyczące wyłącznie kwestii przestrzegania prawa pracy. Trzeba wobec tego liczyć się z tym, że przedstawiciele PIP dokładnie zapoznają się z firmową dokumentacją podczas kontroli. Interesować będą ich przede wszystkim umowy pracodawcy z zatrudnionymi w firmie pracownikami. Sprawdzą legalność ich zatrudnienia, zgodność wynagrodzenia z aktualnymi przepisami, przestrzegane środki bezpieczeństwa w na terenie zakładu pracy. Jednym słowem pracownicy PIP są uprawnieni do wglądu do wszystkich dokumentów firmy, łącznie z kartami osobowymi. Mogą wypytywać o różne rzeczy pracowników zarówno aktualnych, jak i byłych. Inspektor PIP ma prawo skontrolować cały teren, wejść do każdego firmowego pomieszczenia, przejrzeć używany sprzęt i przedmioty. Coraz częściej przeglądane są też urządzenia rejestrujące dźwięki i obrazy. Wszystko to służy zebraniu potrzebnego materiału kontrolnego.

Czy jest się czym stresować?

Kontrola inspekcji pracy odbywa się oczywiście w zakładzie pracy, chyba że dana firma nie ma stałej siedziby, to inspektorzy wybierają miejsce wykonywania zadań przez zatrudnionych w niej pracowników. Warto od razu zaznaczyć, że przedsiębiorca nie musi zostać poinformowany o planowanej kontroli. Trzeba też liczyć się z tym, że przedstawiciele PIP mogą zjawić się o każdej porze i to nie tylko dnia, ale nawet w nocy. Nie ma możliwości przesunięcia terminu takiej wizyty. Przedsiębiorcy nie przysługuje żadne prawo sprzeciwu i jest zobowiązany do postępowania zgodnie z wytycznymi inspektorów Państwowej Inspekcji Pracy. Oczywiście zdarza się tak, że inspekcja poinformuje pracodawcę o swoim zamiarze pojawienia się w jego zakładzie pracy, ale nie można tego oczekiwać. Co więcej, pracownicy PIP nie muszą informować pracodawcy o tym, w wyniku czego została przeprowadzona kontrola. Nie ma żadnego problemu, jeśli zakończy się ona wynikiem pozytywnym. Pojawi się jednak przy stwierdzeniu nieprawidłowości. W przypadku drobnych uchybień kończy się na ustnym ich skorygowaniu przez inspektora podczas kontroli. Jeśli jednak zostaną wykryte poważne naruszenia, kontroler wystawi wystąpienie, wyda nakaz lub nałoży karę finansową zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi. Przedsiębiorca ma 30 dni na odniesienie się do raportu pokontrolnego. Każdy nakaz musi zostać wykonany, w przeciwnym razie jest traktowany jako wykroczenie.