Miesiąc: kwiecień 2025

Charakterystyka metody OWAS

Metoda OWAS wykorzystywana jest przede wszystkim do oceny ryzyka zawodowego na poszczególnych stanowiskach pracy. Dotyczy w szczególności pozycji zajmowanej przez danego pracownika podczas pracy i umożliwia jej korygowanie w sytuacji, gdy jest nieprawidłowa. Warto dowiedzieć się nieco więcej na temat specyfiki tej metody. Czym jest metoda OWAS? Metoda OWAS (ang. Ovako Working Posture Analysis System) umożliwia dokonanie pomiaru oraz analizę obciążenia statystycznego. Jest to jedna z najczęściej wykorzystywanych metod podczas oceniania możliwości rozwoju zaburzeń związanych z pracą układu mięśniowo-szkieletowego. Dotyczy to w szczególności pracowników, którzy wykonują pracę w jednej pozycji. Dzięki zastosowaniu tej metody możliwe jest dokładne obliczenie obciążenia statystycznego podczas wykonywania zawodowych obowiązków w określonych warunkach. Oprócz tego metoda umożliwia również określenie ryzyka powstania urazów, które są związane z konkretną postawą podczas pracy. Metoda OWAS jest niezwykle skuteczna, ponieważ uwzględnia zarówno funkcjonowanie kończyn dolnych oraz górnych, jak i tułowia oraz pleców pracownika. Obciążenia poszczególnych części ciała mogą się między sobą różnić, co w dużej mierze zależne jest od rodzaju wykonywanych obowiązków zawodowych. Założenia metody OWAS Metoda OWAS w dużej mierze uwzględnia pozycję poszczególnych elementów ciała pracownika podczas wykonywania przez niego obowiązków. Natomiast analiza ryzyka dokonywana jest na podstawie ułożenia pleców, ramion oraz nóg. Dzięki temu możliwe jest określenie konsekwencji, jakie może nieść wykonywanie pracy w konkretnej pozycji przez dłuższy czas. Poszczególne zakresy obciążeń zostały ustalone z uwzględnieniem rodzaju wykonywanej pracy, a także ułożeniem ciała, które występuje w danym momencie. W metodzie OWAS można wyróżnić cztery podstawowe rodzaje obciążeń, które różnią się między sobą stopniem. Wśród nich można wyróżnić następujące: Zalety metody OWAS Stosowanie metody OWAS ma szereg korzystnych aspektów. Przede wszystkim metoda ta umożliwia realizację działań, których celem jest poprawa warunków pracy pracownika na określonym stanowisku. Optymalizacja warunków realizowania zawodowych obowiązków sprawia, że zmniejsza się ryzyko pojawienia różnego rodzaju dolegliwości u pracownika, które są związane przede wszystkim z pracą układu mięśniowo-szkieletowego. Jednak stosowanie metody ma również wpływ na zmniejszenie się ryzyka występowania urazów podczas pracy. Efektem wykorzystania metody OWAS jest ocenienie stopnia ryzyka, a także wprowadzenie wszystkich niezbędnych zmian. Dzięki temu będzie możliwa zarówno poprawa warunków na danym stanowisku pracy, jak i zwiększenie wydajności zatrudnionych osób. Metoda OWAS – Kompendium wiedzy Metoda OWAS: Kompendium wiedzy dla praktyków ergonomii Wprowadzenie W dobie rosnącej świadomości na temat zdrowia pracowników, metoda OWAS (Ovako Working Posture Analysis System) staje się nieodzownym narzędziem w ocenie ergonomii stanowisk pracy. W niniejszym artykule znajdziesz pełne opracowanie tej metody – zarówno teoretyczne podstawy, jak i praktyczne przykłady, rysunki, wykresy oraz rekomendacje. Tekst stanowi rozwinięcie treści z charakterystyki metody OWAS publikowanej na stronie KOF Regard. Co to jest metoda OWAS i do czego służy? Metoda OWAS to system analizy postawy ciała opracowany w Finlandii w latach 70. XX wieku przez firmę Ovako. Jego celem jest klasyfikacja pozycji roboczych i ocena ryzyka związanego z przeciążeniami układu mięśniowo-szkieletowego. Metoda opiera się na obserwacji czterech elementów: pozycji pleców, pozycji ramion, pozycji nóg, obciążenia zewnętrznego. Każdy z tych elementów otrzymuje numer kodowy, co pozwala przypisać daną pozycję pracy do jednej z czterech kategorii ryzyka ergonomicznego. Kody OWAS – jak je interpretować? Obszar Kody i znaczenie Plecy 1 – wyprostowane, 2 – zgięte, 3 – skręcone, 4 – zgięte i skręcone Ramiona 1 – łokcie poniżej barków, 2 – jeden powyżej, 3 – oba powyżej Nogi 1 – siedząca, 2 – stojąca wyprostowana, 3 – jedna noga wyprostowana, 4 – obie zgięte, 5 – jedna zgięta, 6 – klęcząca, 7 – chodzenie Obciążenie 1 – <10 kg, 2 – 10–20 kg, 3 – >20 kg Na przykład kod 2342 oznacza: zgięte plecy (2), oba ramiona powyżej barków (3), pozycja siedząca (4), ciężar 10–20 kg (2). Kategorie ryzyka ergonomicznego wg OWAS Kategoria Znaczenie Działania 1 Pozycje naturalne i ergonomiczne Brak działań potrzebnych 2 Umiarkowane obciążenie Obserwacja i ewentualna modyfikacja w przyszłości 3 Wysokie ryzyko przeciążenia Szybka interwencja ergonomiczna 4 Bardzo duże zagrożenie zdrowotne Natychmiastowe działania korygujące Wymuszona i niewymuszona pozycja w ocenie OWAS Wymuszona pozycja – narzucona konstrukcją stanowiska pracy. Pracownik nie może jej swobodnie zmieniać. Niewymuszona pozycja – daje możliwość modyfikacji postawy zgodnie z własnym komfortem. Pozycje wymuszone są szczególnie niebezpieczne przy długotrwałym utrzymywaniu – dlatego czas ekspozycji ma kluczowe znaczenie w ocenie ryzyka OWAS. Czas trwania pozycji a poziom obciążenia statycznego Pozycja Czas trwania Ocena obciążenia Kat. 1 niewymuszona do 70% zmiany roboczej małe Kat. 2 niewymuszona do 50% małe Kat. 2 wymuszona do 30% małe Kat. 3 lub 4 wymuszona do 30% średnie Kat. 3 lub 4 wymuszona >30% duże Powtarzalność ruchów – obciążenie monotypią wg OWAS Monotypia to powtarzalność ruchów – jedna z głównych przyczyn zespołów przeciążeniowych. Metoda OWAS pozwala analizować liczbę powtórzeń przy określonym ciężarze: Im większa siła zewnętrzna, tym mniej powtórzeń można bezpiecznie wykonać. OWAS a prawo pracy: emerytury pomostowe i obowiązki pracodawcy W świetle polskiej ustawy o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2008 r. Nr 237, poz. 1656), analiza OWAS może stanowić dowód na wykonywanie pracy w warunkach szczególnych: „Ciężkie prace fizyczne związane z bardzo dużym obciążeniem statycznym wynikającym z konieczności pracy w wymuszonej, niezmiennej pozycji ciała […] przy jednoczesnym wywieraniu siły powyżej 10 kg przez co najmniej 50% zmiany roboczej” – spełniają definicję pracy w szczególnych warunkach. Przykłady zastosowań metody OWAS w różnych branżach OWAS znajduje zastosowanie w: produkcji (linia montażowa, pakowanie), magazynowaniu (przenoszenie towarów), logistyce i transporcie, opiece zdrowotnej i pielęgniarstwie, rolnictwie i sadownictwie, sektorze usług (np. sprzątanie, gastronomia). Wykres: Obciążenie monotypią vs. siła zewnętrzna Rekomendacje dla ergonomów, BHP i kadry kierowniczej Dokumentuj pozycje pracy w ujęciu procentowym i fotograficznym. Przeprowadzaj analizę OWAS przy każdej zmianie organizacji stanowiska. Stosuj OWAS jako narzędzie prewencji – zanim pojawią się dolegliwości bólowe. Edukuj pracowników na temat znaczenia pozycji ciała. Podsumowanie: Dlaczego warto wdrożyć analizę OWAS? Metoda OWAS łączy prostotę analizy z potężną siłą diagnostyczną. Dzięki niej możliwe jest szybkie wykrycie nieergonomicznych postaw, przypisanie ich do kategorii zagrożeń i podjęcie działań naprawczych. Wdrażając OWAS w swojej organizacji, realnie inwestujesz w zdrowie, bezpieczeństwo i efektywność zespołu. Bhp Rzeszów Pobierz pdf z Ovako Working Posture Analysis System

Więcej